Nước ối đảm nhận vai trò bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ. Nếu lượng nước ối trong tử cung quá nhiều hoặc quá ít đều có thể gây ra những vấn đề sức khỏe ở cả mẹ và thai nhi. Trong bài viết dưới đây, BS.CKII Lê Thanh Hùng, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ chi tiết về nước ối giúp mẹ bầu nắm rõ.
Nước ối đảm nhận vai trò bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ. Nếu lượng nước ối trong tử cung quá nhiều hoặc quá ít đều có thể gây ra những vấn đề sức khỏe ở cả mẹ và thai nhi. Trong bài viết dưới đây, BS.CKII Lê Thanh Hùng, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ chi tiết về nước ối giúp mẹ bầu nắm rõ.
Thai nhi hấp thu nước ối để tập nuốt và phát triển hệ tiêu hóa. Ngoài ra, khi ở trong tử cung của mẹ, thai nhi sẽ tập các cử động như tập thở để phát triển phổi và làm quen cách thở khi rời khỏi bụng mẹ.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp mẹ bầu nắm rõ nước ối là gì và có tác dụng gì, từ đó tuân thủ đầy đủ các mốc khám thai để được theo dõi chặt chẽ lượng nước trong thai kỳ, bảo vệ sức khỏe bản thân và con yêu. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào, mẹ có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!
Nước ối bị đục là một trong những bệnh lý về nước ối khá phổ biến nhưng không phải bà bầu nào cũng biết nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Việc xác định nguyên nhân gây ra hiện tượng nước ối đục có thể giúp mẹ bầu tránh được tình trạng hoang mang khi gặp tình trạng này. Đồng thời, thai phụ cũng cần biết cách phòng tránh nguy cơ mắc phải.
Nước ối đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của em bé trong bụng mẹ. Thai nhi được bao bọc trong lớp màng được gọi là túi ối. Túi ối chứa nước ối và là môi trường lý tưởng cho sự phát triển của thai nhi. Điều này là do nó chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết để nuôi dưỡng thai nhi, luôn giữ nhiệt độ ổn định và ấm áp.
Ảnh hưởng của nước ối đối với thai nhi là rất quan trọng
Nước ối là môi trường sống bao quanh thai nhi và chứa các chất dinh dưỡng, oxy nuôi thai. Đồng thời thực hiện các quá trình tái tạo và trao đổi chất, tạo sự cân bằng lý tưởng cho sự phát triển các cơ quan của thai nhi.
Ngoài ra, nước ối còn đóng vai trò là màng đệm bảo vệ thai nhi khỏi các tác động của tử cung và ngăn không cho vi khuẩn xâm nhập vào thai nhi. Nước ối bắt đầu hình thành từ một lượng nhỏ, khoảng 60ml từ tuần thứ 12 của thai kỳ và tăng dần lên 1000ml khi thai nhi lớn dần. Trong một thai kỳ khỏe mạnh, nước ối có màu trong và hơi kiềm. Vào những tuần cuối của thai kỳ, nước ối có màu trắng đục như nước vo gạo.
Ngoài việc giúp thai nhi phát triển toàn diện, nước ối còn bảo vệ thai nhi khỏi những tác động có hại từ bên trong và bên ngoài. Từ những ngày đầu tiên của sự hình thành và phát triển của thai nhi, nước ối đã xuất hiện và tạo thành một lớp màng bảo vệ không thể thiếu, cho đến khi đứa trẻ được sinh ra.
Màng ối, máu của mẹ và thai nhi, là ba nguồn cung cấp nước ối quan trọng. 12 ngày sau khi thụ tinh, nước ối hình thành và bắt đầu thực hiện công việc của mình.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia, nước ối có thành phần chính 97% là nước. Phần còn lại là các chất hữu cơ và muối khoáng (3% đó có chứa các chất quan trọng như: Chất điện giải Na+, K+...). Thành phần hữu cơ sẵn có bao gồm: Protein, lipid và glucid... Có nhiều loại tế bào nằm trong nước ối tuy nhiên không có sự ổn định, mà chúng sẽ thay đổi theo thời gian.
Khi thai nhi được khoảng 16 tuần tuổi, nước ối sẽ xuất hiện thêm tế bào da. Ngoài ra, trong dung dịch này còn có tế bào tróc ra từ niêm mạc thai; các đại thực bào và tế bào không nhân…
Nước ối bình thường có đặc tính là không màu, không mùi. Tuy nhiên, trong quá trình thai nhi phát triển và lớn lên trong bụng mẹ, nước ối có thể bị biến đổi màu sắc. Điều này được gọi là hiện tượng nước ối đục.
Khi mang thai ba tháng đầu, nước ối có màu bình thường, khỏe mạnh là màu trắng trong. Nước ối sau đó có màu trắng đục khi thai nhi tiếp tục phát triển. Đặc biệt là trong khoảng từ tuần thứ 37 đến 38 của thai kỳ.
Bởi vậy, vào khoảng thời gian cuối thai kỳ, nếu nước ối của bà bầu bị đục thì cũng đừng quá lo lắng. Đây là một biểu hiện bình thường, cho biết em bé vẫn đang phát triển khỏe mạnh.
Nước ối đảm nhận vai trò bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi phát triển khỏe mạnh. Vì thế, bất kỳ hiện tượng bất thường nào ở lượng nước ối đều gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở thai nhi. Thường gặp nhất là:
Thiểu ối (tên gọi trong y khoa là Oligohydramnios) là tình trạng lượng nước ối thấp hơn so với bình thường, xảy ra khi chỉ số AFI < 5cm (chỉ số bình thường là 5-25cm) và MPV < 2cm. Thống kê cho thấy, thiểu ối xảy ra ở 4% tổng số ca mang thai và 12% đối với các ca mang thai quá ngày.
Bác sĩ Lê Thanh Hùng cho biết, tình trạng thiểu ối thường xảy ra ở những thai phụ có tiền sử bệnh lý như từng mang thai chậm phát triển, nạo phá thai, tiền sản giật, tăng huyết áp, đái tháo đường, lupus, mang đa thai, thai nhi mắc các dị tật bẩm sinh như sinh già tháng, bất thường thận…
“Thiểu ối có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, đáng lo ngại nhất nếu xuất hiện trong 6 tháng đầu vì tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, sảy thai, sinh non hoặc tử vong ở trẻ sơ sinh. Nếu thiểu ối trong 3 tháng cuối, thai nhi có nguy cơ bị suy dinh dưỡng”, bác sĩ Lê Thanh Hùng cho biết thêm.
Để đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng của thiểu ối nhằm đưa ra hướng dẫn điều trị phù hợp, bác sĩ sẽ chỉ định mẹ bầu làm một số xét nghiệm kiểm tra cần thiết như:
Đối với trường hợp thiểu ối nhẹ, bác sĩ có thể yêu cầu mẹ uống nước dừa khoảng 2-3 lần mỗi tuần để tăng lượng nước ối, cũng như làm sạch nước ối trong bụng mẹ. Uống nhiều nước hàng ngày cũng cải thiện tình trạng thiểu ối ở mẹ bầu.
Với những trường hợp khẩn cấp, bác sĩ sẽ chỉ định mẹ sinh sớm để bảo vệ sự an toàn cho cả hai mẹ con. Nguyên do bởi tình trạng thiểu ối có thể khiến mẹ vỡ ối sớm mặc dù chưa đến ngày dự sinh, thai nhi có nguy cơ bị nhiễm trùng ối, nhiễm trùng huyết… đe dọa tính mạng.
Đa ối (tên gọi trong y khoa là Polyhydramnios) là tình trạng có quá nhiều nước ối trong bụng mẹ, xảy ra khi chỉ số AFI > 24cm và MVP > 8cm. Theo American Pregnancy Association, đa ối xảy ra ở 1% các trường hợp mang thai. (4)
Bác sĩ Lê Thanh Hùng chia sẻ, đa ối thường gặp ở những mẹ bầu mang song thai hoặc đa thai và một số bất thường ở hệ thần kinh trung ương của thai nhi như não úng thủy, thoát vị màng não, thai vô sọ, cột sống chẻ đôi… Ngoài ra, đa ối cũng có thể xuất phát từ bệnh lý của màng ối, bánh nhau, dây rốn, thai nhi to, phù nhau thai, hoặc các bệnh lý của mẹ như đái tháo đường, rối loạn tiêu hóa…
Các triệu chứng đặc trưng khi bị đa ối gồm đau bụng, khó thở do tử cung to hoặc bụng nhô cao quá nhanh và xuất hiện các cơn đau tức đột ngột. Đa ối nếu không được can thiệp xử trí có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai như như vỡ ối sớm, nhau bong non, thai chết lưu, sinh non, dị tật thai nhi, dây rốn quấn cổ hoặc băng huyết sau sinh.
Để phát hiện sớm tình trạng đa ối trong thai kỳ, mẹ bầu sẽ được chỉ định làm nghiệm pháp dung nạp glucose hoặc siêu âm thường xuyên để theo dõi lượng nước ối trong tử cung. Với trường hợp đa ối nhẹ bác sĩ sẽ kê đơn thuốc, mẹ không cần lo lắng. Nếu đa ối nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành chọc ối để rút bớt nước ối chỉ giữ lại mức cần thiết.
Một số trường hợp mẹ bầu sẽ bị rò rỉ nước ối vào những tuần cuối của thai kỳ. Cũng theo American Pregnancy Association, cứ 10 phụ nữ mang thai sẽ có 1 người bị rò rỉ nước tiểu. Tuy nhiên mẹ cần phân biệt với tình trạng són tiểu vì khi mang thai, tử cung đè lên bàng quang cũng khiến nước tiểu rò rỉ ra ngoài. Bên cạnh đó, các tuyến trong cổ tử cung và mô âm đạo sẽ tăng sản xuất dịch âm đạo để giúp thai nhi dễ dàng di chuyển qua ống sinh.
Bác sĩ Lê Thanh Hùng hướng dẫn mẹ cách phân biệt nước ối, nước tiểu và dịch tiết âm đạo thông qua màu sắc và mùi. Nếu nhận thấy chất lỏng trong suốt và không mùi hoặc mùi hơi tanh, đó là nước ối. Nước tiểu sẽ có màu vàng nhạt hoặc vàng sẫm và mùi khai đặc trưng. Dịch âm đạo có màu trắng, nhầy dính như lòng trắng trứng, lượng thường ít.
Tuy nhiên, nếu thấy chất lỏng rò rỉ ra ngoài có màu xanh lá cây hoặc nâu, đó chính là biểu hiện của sự hiện diện phân su hoặc vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng nước ối. Lúc này, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và can thiệp kịp thời.
Vỡ ối sớm là tình trạng màng ối bị vỡ trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Phụ thuộc vào thời điểm vỡ ối sớm mà gây ra những hậu quả nhất định, ối vỡ càng sớm càng gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và thai nhi.
Có 2 dạng vỡ ối sớm là vỡ ối khi chưa có dấu hiệu chuyển dạ (còn gọi là vỡ ối non) và vỡ ối khi đã chuyển dạ nhưng cổ tử cung chưa mở. Vỡ ối sớm cảnh báo tình trạng sinh non, nếu không được can thiệp kịp thời có thể đe dọa tính mạng hoặc sự phát triển thể chất của trẻ về sau.
Vì thế, khi thấy âm đạo rò ối dù chưa đến ngày dự sinh, mẹ hãy đến ngay cơ sở y tế để được nhập viện và theo dõi. Trong lúc đó, tuyệt đối không được đưa bất cứ vật gì vào trong âm đạo bởi có thể gây nhiễm trùng và gây hại cho thai nhi.
Có thể thấy, nước ối giữ nhiều vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống còn và phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Chính vì thế, mẹ bầu cần tuân thủ lịch khám thai định kỳ hoặc được chỉ định riêng để được theo dõi chỉ số nước ối thường xuyên, phát hiện sớm và điều chỉnh kịp thời những bất thường để hạn chế tối đa những biến chứng nghiêm trọng đe dọa sức khỏe và sự an toàn của thai nhi.
Lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn và đầy đủ các xét nghiệm, siêu âm cần thiết cũng là cách giúp mẹ tránh được những bất thường của nước ối.
Trung tâm Sản Phụ khoa là một trong những chuyên khoa mũi nhọn tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Trung tâm quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, đặc biệt là hệ thống máy siêu âm hình thái 3D, 4D, siêu âm màu Doppler, siêu âm thế hệ mới nhất Voluson E10; thực hiện đầy đủ các xét nghiệm kiểm tra cần thiết trong thai kỳ như Double Test, Triple Test, NIPT; triển khai đa dạng dịch vụ thai sản cho mẹ bầu như gói thai sản trọn gói, thai sản theo yêu cầu, sinh con trọn gói… giúp mẹ an tâm tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở nhẹ tênh, an toàn, mẹ tròn con vuông.
Ngoài ra, Trung tâm Sản Phụ khoa còn liên kết chặt chẽ cùng nhiều chuyên khoa khác trong bệnh viện như Trung tâm Sơ sinh, khoa Nhi, Trung tâm Tim mạch, Trung tâm Xét nghiệm, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh…
Đội ngũ bác sĩ Sơ sinh túc trực tại phòng sinh, sẵn sàng đón bé và chăm sóc bé toàn diện ngay từ khi chào đời, sàng lọc 73 bệnh lý và dị tật thường gặp ở trẻ sơ sinh giúp trẻ có sức khỏe và nền tảng phát triển tốt nhất trong tương lai.
Để được tư vấn các gói thai sản và sinh con tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ vui lòng liên hệ đến: